AĞIZ ALLERJİSİ: ORAL ALLERJİ SENDROMU
(POLEN-BESİN ALLERJİ SENDROMU)

   Saman nezlesi olan kimi hastalarda bazı meyve ve sebzelere karşı ağızda allerji olması durumudur. Huş ağacı veya ot polenlerine allerjisi olan hastaların yaklaşık %40’ında saptanmıştır. Nedeni, polenlerdeki allerjenlerle bazı besinlerdeki allerjenlerin benzeşmesidir. Genellikle yaşça büyük çocuklarda ve erişkinlerde görülür.

   Belirtileri arasında dudaklarda, ağızda ve boğazda yanma ve kaşıntı; gözlerde sulanma ve kaşıntı; hapşırık ve burun akıntısı görülebilir. Ağır durumlarda “ürtiker (kurdeşen)” gelişebilir. Çok daha nadiren kusma, ishal, astım belirtileri ve hatta şok ortaya çıkabilir. Bazı hastalarda söz konusu meyveyi soymak, hatta dokunmak bile ciltte kaşıntı, döküntü ve şişmeye neden olabilir. Belirtiler, çoğunlukla besinle temastan dakikalar sonra ortaya çıkar, nadiren bir saati aşan sürede görülür. Şikayetler, yılın herhangi bir zamanı görülebilse de, polen mevsiminde en kötü halini alır.

  Bu rahatsızlığa en çok çiğ besinler neden olur. Bunun sebebi, besinler pişirildiğinde allerjiye neden olan proteinlerin çoğu zaman etkilerini yitirmesidir. Ancak fındık bunun dışındadır, pişirildiğinde dahi belirtilere neden olabilir.

  Huş ağacına allerjisi olanlarda kivi, elma, armut, şeftali, nektarin, kayısı, kiraz, erik, kereviz, havuç, maydanoz, patates, domates, biber, mercimek, fasulye, kişniş, rezene, erik, fındık, fıstık, badem ve ayçekirdeği ile belirtiler görülebilir. Çimen polenleri allerjisinde kavun, karpuz, kivi, portakal ve domates şikayete neden olabilir. Yine sıklıkla allerjiye sebep olan bitkilerden pelin otu allerjisinde kereviz, havuç, kavun, karpuz ve elma ile oral alerji sendromu gelişebilir. Bir polene allerji olması, o polenle ilişkili besinlerin hepsi ile sorun yaşanacağı anlamına gelmez.

  Tanıda en önemli nokta, kişinin daha önce o besini yediğinde belirtilerinin olmasıdır. Deri testleri ve kan tetkikleri de tanıda yardımcı olabilir. Çoğu hastada belirtiler hafiftir ve genellikle ilerlemez. Şu anda bu durumu ortadan kaldıracak bir tedavi bulunmamaktadır. Yapılacak olan sadece sorumlu besinden kaçınmak, ya da pişmiş olarak tüketmektir. Bazen meyvenin kabuğunun soyulması da işe yarayabilir. Bunun nedeni, şeftali gibi kimi meyvelerin kabuğundaki allerjen miktarının meyvenin etli kısmına göre daha fazla olmasıdır.